Φεύγω, αλλά θα ξανάρθω…

Στη δική μας λέσχη ανάγνωσης λοιπόν, φιλοξενήσαμε απόψε την αγαπημένη για μένα φίλη  (πλέον) και παλιά μου καθηγήτρια, Αρχοντούλα Διαβάτη. Με ελέυθερο θέμα ανάγνωσης των βιβλίων της και λόγω περιορισμού χρόνου τον τελευταίο καιρό που δυστυχώς «χτυπά» κυρίως την αναγνωστική μου συνήθεια, διάβασα το τελευταίο της:

Φεύγω, αλλά θα ξανάρθω…

Ο τίτλος του βιβλίου. Ένας τίτλος διφορούμενος, υπόσχεση αλλά και απειλή. Όχι;

Όχι, το βιβλίο της δεν είναι εύκολο στο στυλ «το πήρα για να περάσω ευχάριστα την ώρα μου»… Είναι δύσκολο, πολύ, θέλει το χρόνο του, να «καθίσει» η κάθε σκέψη, να καταγράψει εικόνες και συναισθήματα. Θέλει αργό διάβασμα και πίσω μπρος. Και ανοικτές κεραίες, ανοικτή σκέψη.

Το βιβλίο της Αρχοντούλας, χαρακτηρίζεται επισήμως ως χρονογράφημα, το ελαφρύ πεζό λογοτέχνημα δηλαδή, που δημοσιεύεται σε εφημερίδα ή περιοδικό και συνήθως πραγματεύεται ζητήματα κοινωνικά, πολιτιστικά και ηθικά, θέματα της επικαιρότητας που απασχολούν τη κοινή γνώμη αλλά όχι κατ’ ανάγκην πολιτικά. Αφορμή μπορεί να δώσει οτιδήποτε: μια εντύπωση, ανάμνηση, ιστορία, κριτική, ασήμαντο καθημερινό γεγονός, κλπ.
Έτσι ξεκίνησαν και το ταξίδι τους τα χρονογραφήματα της Αρχοντούλας, που δημοσιεύτηκαν πρώτα σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου, πριν καταλήξουν στη μορφή του βιβλίου.

Για εμένα τα κείμενά της ήταν ένα ψαχούλευμα στις σκέψεις της, στο προσωπικό της ημερολόγιο, στον φυσικό της χώρο που είναι τα βιβλία και οι ταινίες, κάποτε και η μουσική, αλλά κυρίως οι ταινίες. Θυμήθηκα την πρώτη μου ανάγνωση βιβλίου της Γκίκα, βιβλία και μουσική, πολύ μουσική. Έτσι και με τον Κορτώ, ένα πίσω μπρος σε βιβλία και μουσική, κυρίαρχη πάντα εκεί η μουσική του Χατζηδάκη. Αυτό το ταξίδι κάποιους κουράζει, αλλά σε κάποιους δίνει τροφή για σκέψη και ψαχούλευμα.

Έτσι και τα αφηγήματα αυτά, με έκαναν βόλτες, από το φεστιβάλ κινηματογράφου και ντοκιμαντέρ, στα Δημήτρια και τις λοιπές εκδηλώσεις της πόλης και κάπου ανάμεσα οι λέσχες ανάγνωσης του Οξυγόνου, τις επισκέψεις της στο βιβλιοπωλείο του Ραγιά, κρίμα που δεν υπάρχει πλέον, στις συναντήσεις σε βιβλιοπαρουσιάσεις, σε φιλοσοφικές συναντήσεις. Βόλτες γύρω – γύρω στα ίδια στενά και δρόμους, στις πλατείες του κέντρου αλλά και εκεί, στη γειτονιά μου, στη γειτονιά μας, την Οσία Ξένη. Οι σκέψεις της πολλές φορές εκφράσανε σκέψεις μου, απόψεις δικές της ή μήπως δικές μου;

Αναφέροντας κάποια, λίγα από τα δικά της:

Βούλιαξα για να ξαναβγώ στην επιφάνεια με τα γυάλινα πανιά του πλοίου που κυβερνά ο Ζούκεμπεργκ. Πόσες φορές τη μέρα δε μας ταξιδεύει… Κάθε μέρα  το facebook, όλο και περισσότερους ρίχνει στα αμπάρια του…

Εκεί στη Σκιάθο, έξω από το σπίτι του Παπαδιαμάντη, λίγο μακρύτερα από την παρέα της Αρχοντούλας, είδα τη δική μου παρέα να προσπαθεί να αποφασίσει αν θα μπεί μέσα ή όχι, φυσικά και μπήκαμε, φυσικά και πήγαμε στη σπηλιά της Φόνισσας, όχι δεν κάναμε την ίδια κουβέντα για τα βιβλία, τότε στα 18-19 δεν μας ενδιέφεραν όλους αυτά. Και το «χωρίς στεφάνι», αδιάβαστο ακόμη, έγινε υπόσχεση μελλοντικής ανάγνωσης.

Ύστερα «τρύπωσα» κρυφά στη βιβλιοφιλική παρέα της Πυξίδας, χάθηκα στα δικά μου, μικρά-μεγάλα. Παράπονο ταυτόσημο αυτό του καλού μυθιστορήματος έναντι αυτών της «εύπεπτης» λογοτεχνίας. Αγανάκτηση…. Φτάνει πια!

Σε κάθε ένα αφήγημα, έχω κάτι να πω, δε θα πω. Ο καθένας μας ανακαλύπτει μόνος του τις επαφές του, τα κοινά σημεία και τις διαφορές του. Άλλοι, όπως εγώ, έχουμε πολλά κοινά, άλλοι πάλι όχι.

Ο λόγος της αλλού μακροσκελής, νιώθεις να μη μπορείς να πάρεις ανάσα, αλλού πάλι σύντομος, κοφτός, σχεδόν λακωνικός. Περιφέρεται στην πόλη με τις κεραίες της ανοικτές, ακούει την πόλη, νιώθει τον παλμό της και φυσικά τους ανθρώπους της. Την καταγράφει, με τις σκέψεις της αλλά και με τη μηχανή της, φωτογραφίζοντας τα μικρά ή τα μεγάλα. Ναι, έχει και αυτό το πάθος.

Και αν κάποιος αναρωτιέται για την αισθητική του εξωφύλλου του βιβλίου, θα πω όχι, δεν είναι δική της η φωτογραφία αυτή αν και θα μπορούσε! Ο Σίμος Σαλτιέλ, ένας εξαιρετικός καλλιτέχνης – φωτογράφος της πόλης μας, την παραχώρησε για το εξώφυλλο. Με τρομερή αισθητική δε θα μπορούσε να μην είναι τόσο ταιριαστή. Με μια υπόσχεση στην πλάτη του κοριτσιού που σπεύδει να κρυφτεί πίσω από τα καδρόνια αλλά γυρνάει το κεφάλι και το βλέμμα της λέει: Φεύγω, αλλά θα ξανάρθω!
Φεύγω αλλά θα ξανάρθω από την Αρχοντούλα Διαβάτη
Φωτογραφία εξωφύλλου και γραφιστική επιμέλεια: Σίμος Σαλτιέλ (red creative)
Επιμέλεια έκδοσης: Βασίλης Τομανάς
Εκδόσεις Νησίδες 2014